Słowniki dawne i współczesne. Internetowy przewodnik edukacyjny
Geneza projektu
Pomysł stworzenia witryny internetowej poświęconej słownikom polskim powstał w Warszawskim Kole Leksykograficznym, organizacji zrzeszającej studentów Uniwersytetu Warszawskiego. Inicjatorem był przewodniczący koła, Maciej Czeszewski. Udało mu się zainteresować projektem kilkanaście osób w warszawskim środowisku polonistycznym, zarówno studentów, jak i pracowników. Koordynacji prac i obowiązków redakcyjnych podjęli się razem z nim: dr Magdalena Majdak i dr hab., prof. UW Mirosław Bańko. Witryna została otwarta w roku 2011 i jej treść odzwierciedla stan rzeczy na tamten rok. Opisy niektórych słowników zostały jednak później zaktualizowane, głównie w części bibliograficznej.
Przeznaczenie i adresaci
Od początku zakładano, że witryna ma służyć przede wszystkim studentom polonistyki, dlatego zawarto w niej opisy najważniejszych słowników używanych w edukacji polonistycznej. W ich wyborze widać przewagę słowników służących językoznawstwu diachronicznemu. Przewiduje się jednak rozbudowę witryny o inne typy słowników, co może w przyszłości wyrównać proporcje. Nazwa witryny – Słowniki dawne i współczesne. Internetowy przewodnik edukacyjny – podkreśla jej użytkowy charakter i szeroki zakres chronologiczny.
Opis słowników
Wszystkie słowniki opisano według z góry ustalonego schematu, co ułatwia ich porównywanie i sprawia, że ich zestaw jest w istocie bazą danych (w miarę rozbudowy witryny ta cecha będzie coraz bardziej wykorzystywana). Opisy są dość szczegółowe, niektóre informacje zgromadzono lub zweryfikowano zresztą specjalnie na potrzeby projektu. Wskazówki bibliograficzne pozwalają zainteresowanym czytelnikom na rozwijanie lektury. Budowę artykułów hasłowych w miarę możności starano się objaśniać przez odwołanie do tego samego hasła – tym wspólnym, a więc niejako diagnostycznym hasłem jest broda. Witryna została zaprojektowana tak, aby czytelnik mógł łatwo porównać hasło diagnostyczne z jego opisem, a także porównać hasła diagnostyczne w dwóch dowolnie wybranych słownikach.
Tło historyczno-kulturowe
Uwzględnione w witrynie słowniki obejmują bez mała pięćset lat rozwoju polskiej leksykografii. Aby ułatwić ich osadzenie w czasie, przygotowano tło historyczno-kulturowe, obejmujące fakty z okresu powstawania każdego z nich. Fakty te rozmieszczono na osi czasu, obok okładek bądź stron tytułowych poszczególnych słowników i podstawowych informacji o nich. Ranga wydarzeń tu zapisanych jest różna, stopień ich zagęszczenia też (większy w wypadku słowników współczesnych niż dawnych), ponadto tylko nieliczne mają bezpośredni związek z genezą danego słownika. Cel jest jednak wspólny – przybliżenie czytelnikowi okresu, w którym powstał ten czy inny słownik. Nie pominięto przy tym czasów najnowszych, skoro intencjonalny użytkownik witryny – student polonistyki – urodził się najprawdopodobniej po roku 1989.
Wykonawcy
W projekcie wzięło udział kilkadziesiąt osób z ośmiu polskich uczelni i trzech instytutów PAN (zob. pełną listę w zakładce Autorzy). Autorami poszczególnych opisów są często młodsi pracownicy nauki, doktoranci i magistranci, którym projekt dał możliwość naukowego rozwoju. Przygotowane przez nich opisy przedłożono do konsultacji bardziej doświadczonym badaczom, nierzadko autorom bądź redaktorom naukowym poszczególnych słowników. W paru wypadkach opisu słownika podjęli się profesorowie, a nawet zdarzało się, że opis profesorski był dalej konsultowany przez innego profesora. Przygotowanie Internetowego przewodnika edukacyjnego stało się zatem dobrym przykładem współpracy w środowisku akademickim.
Sponsorzy
Koszty prac projektowych, redakcyjnych i informatycznych pokryte zostały dzięki sponsorom: Wydziałowi Polonistyki UW, Instytutowi Języka Polskiego UW, Zarządowi Samorządu Studentów UW, Fundacji Uniwersytetu Warszawskiego, Fundacji „Universitatis Varsoviensis”, Radzie Konsultacyjnej ds. Studenckiego Ruchu Naukowego, wreszcie Warszawskiemu Kołu Leksykograficznemu, które na witrynę przeznaczyło część dotacji przyznanej na swoją działalność. Zob. też informacje w zakładce Podziękowania.
